شهر هوشمند در دستور کار؛ از الکترونیکی‌سازی فرایندها تا پایش لحظه‌ای شهری
به گزارش خبرنگار مصداق نیوز ، سیدمسعود حسینی شهردار همدان در نشست چهارشنبه‌های رسانه‌ای با خبرنگاران، به تشریح اقدامات و برنامه‌های مدیریت شهری پرداخت و گفت: در سال ۱۳۹۵، همزمان با تهیه طرح جامع، قراردادی مجزا برای تهیه طرح ساماندهی ورودی‌ها با مشاور طرح جامع منعقد شده بود، اما این پروژه عملاً رها شده و به نتیجه نرسیده بود. مدیریت شهری جدید برای جلوگیری از اتلاف وقت بیشتر، تصمیم به انتخاب مشاوری جدید و پیگیری مجزای هر ورودی گرفت.
شهردار همدان ادامه داد: ورودی جاده تهران: این پروژه به لحاظ اجرایی پیشرفت قابل توجهی داشته اما برای تکمیل نهایی، نیازمند طی مراحل تصویب در کمیسیون ماده ۵ است.
او افزود: ورودی جاده کرمانشاه: با توجه به ساخت‌وسازهای واقع‌شده و واحدهای تجاری موجود، طرحی واقع‌گرایانه تهیه شده و آماده ارسال به کمیته فنی جهت بررسی است.
وی ادامه داد: ورودی جاده ملایر: چالش اصلی این ورودی، حضور صنف سنگ‌فروشان بود. برای حل این معضل، یک قطعه زمین به مساحت ۱۱ هکتار با کاربری صنعتی-کارگاهی جهت ساماندهی این صنف در نظر گرفته شده است. مراحل نهایی صدور اسناد و تعیین سهم شهرداری در حال انجام است که با تحقق آن، منابع مالی لازم برای اجرای طرح و جابه‌جایی کامل این واحدها فراهم خواهد شد.
او افزود: همچنین برای جلوگیری از آشفتگی بصری، مقرر شده است که تمام واحدهای این مجموعه ۱۱ هکتاری از یک وحدت نما معماری مشخص پیروی کنند و طرح جامع سیمای منظر آن نیز به تصویب کمیته فنی خواهد رسید. بخش قابل توجهی از سنگ‌مزارفروشان نیز با توافقات صورت‌گرفته به شهرک صنعتی منتقل شده‌اند.
حسینی بیان کرد: فرآیند پرفراز و نشیب طرح جامع شهر همدان که نزدیک به دو دهه به طول انجامید، سرانجام به نتیجه رسید. این طرح که مطالعات آن از سال ۱۳۹۵ آغاز شده بود، پس از برگزاری ۴۵ جلسه کارشناسی بین سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹، در سال ۱۴۰۱ به تصویب شورای برنامه‌ریزی استان و نهایتاً در سال ۱۴۰۲ به تصویب نهایی شورای عالی معماری و شهرسازی رسید. افق این طرح سال ۱۴۱۵ تعیین شده و مهم‌ترین محورهای آن عبارتند از:
جهت توسعه شهر: مطالعات خاک‌شناسی و استعدادیابی اراضی، جهت اصلی توسعه آتی شهر را شمال شرقی تعیین کرده است. در این محدوده، حدود ۳۵۰ هکتار از اراضی متعلق به دولت و شهرداری برای اجرای پروژه‌های مسکن (شامل بلندمرتبه‌سازی، مجتمع‌سازی و ویلایی) پیش‌بینی شده است.
پهنه بندی ارتفاعی: برای نخستین بار به صورت مدون، پهنه‌بندی ارتفاعی در طرح جامع لحاظ شده تا به سیمای نامنظم شهری که حاصل ساخت‌وسازهای بی‌ضابطه در گذشته است، پایان دهد. همچنین پهنه‌های مشخصی برای بلندمرتبه‌سازی تعریف شده است.
تعیین تکلیف بافت‌های شکل‌گرفته: بسیاری از پهنه‌های مسکونی که در طول زمان به صورت خودرو و غیررسمی شکل گرفته‌اند، در این طرح شناسایی و غالباً تثبیت شده‌اند تا مشکلات حقوقی و خدماتی ساکنان آنها مرتفع گردد.
او افزود: تأکید شد که طرح جامع یک سند کلان است و تا زمانی که به طرح تفصیلی تبدیل نشود، شهروندان تأثیر مستقیم آن را در زندگی خود احساس نخواهند کرد. خوشبختانه، در خردادماه ۱۴۰۴، با ابلاغ بخشنامه‌ای از سوی معاون وزیر راه و شهرسازی، این اختیار به شهرداری‌ها داده شد که در شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر، خود کارفرمای تهیه طرح تفصیلی باشند. این پیشنهاد بلافاصله در شورای اسلامی شهر همدان مطرح و با ۱۱ رأی موافق به تصویب رسید. پس از تأیید در کمیته انطباق فرمانداری، این فرآیند تاریخی آغاز خواهد شد.
حسینی عنوان کرد: شهرداری همدان با نظارت عالیه اداره کل راه و شهرسازی، مسئولیت تهیه طرح تفصیلی را بر عهده خواهد گرفت. امید است با این رویکرد که در آن کارشناسان مناطق شهرداری که با مشکلات روزمره شهروندان آشنا هستند نقش کلیدی ایفا می‌کنند، بخش بزرگی از مغایرت‌ها و مشکلاتی که منجر به تشکیل بیش از ۵۰۰۰ پرونده در کمیسیون ماده ۵ طی ۲۰ سال گذشته شده است، برای همیشه حل‌وفصل شود.
وی ادامه داد: با مساعدت ویژه شورای شهر، تعرفه صدور پروانه برای هر واحد مسکونی تنها ۴ میلیون تومان تعیین شد. این مبلغ در شرایط فعلی اقتصادی، تنها ۲۰ درصد ارزش واقعی پروانه (که حداقل ۲۰ میلیون تومان برآورد می‌شود) است. برای مجموع ۹۵۰۰ واحد، کل درآمد شهرداری حدود ۳۶ میلیارد تومان بوده، درحالی‌که این رقم گاهی برای تنها چند پروژه ساختمانی محدود در سطح شهر دریافت می‌شود. این اقدام به منزله یک حمایت مالی مستقیم و چشم‌پوشی از درآمدی قابل توجه به نفع شهروندان بوده است.
او افزود: برای تسریع فرآیند و جلوگیری از فشار مضاعف بر شهرداری‌های مناطق، کنترل و تأیید نقشه‌های این ۹۵۰۰ واحد به صورت متمرکز از مناطق گرفته شد و توسط معاونت شهرسازی به صورت مستقیم انجام گرفت. تأکید می‌شود که در حال حاضر هیچ‌گونه مانع یا تأخیری از سوی شهرداری در مسیر اجرای این پروژه وجود ندارد و تمام پروانه‌ها صادر شده است.
شهردار همدان: در خصوص کمبود خدمات عمومی (مدرسه، فضای سبز، بهداشت و…) در پروژه‌های مسکن مهر، یادآوری شد که متولی اصلی تأمین و واگذاری رایگان این سرانه‌ها، وزارت راه و شهرسازی است. در دهه ۹۰، شهرداری سرانه‌های عمومی شهرک بهشتی را تحویل گرفت و پارک‌های فعلی را احداث کرد.
او بیان کرد: با تأکیدات مکرر استاندار و معاون عمرانی، مقرر شده است که واگذاری اراضی و ساخت کاربری‌های عمومی، همزمان با احداث واحدهای مسکونی توسط بنیاد مسکن پیش برود. در این پروژه، برخلاف موارد قبلی، سرانه‌ها به صورت استاندارد دیده شده و حتی فضای کافی برای احداث حیاط مدارس که مورد تأکید آموزش و پرورش است، پیش‌بینی شده است.
حسینی ادامه داد: در طرح جامع، بحث الحاق اراضی جدید به شهر با چالش‌هایی همراه بود. نظر اولیه کمیته فنی بر الحاق ۳۰۰ هکتار بود، اما در مقطعی این رقم به حدود ۳۰۰۰ هکتار افزایش یافت. نهایتاً شورای عالی معماری و شهرسازی، همان نظر کارشناسی اولیه را تصویب کرد.
شهردار همدان مطرح کرد: در سال ۱۳۸۸، شهرداری همدان جزو اولین شهرهایی بود که “کمیته سیما و منظر شهری” را تشکیل داد. اما در عمل، فعالیت این کمیته صرفاً بر بخش “سیما” (نماهای ساختمانی) متمرکز شد و حوزه “منظر شهری” (شامل مبلمان، الحاقات شهری و فضاهای عمومی) مغفول ماند. برای رفع این نقیصه و مدیریت چالش‌هایی نظیر نصب دکل‌های مخابراتی، شهرداری قصد دارد زیرکمیته “منظر شهری” را با حضور نمایندگان معاونت‌های عمرانی، شهرسازی و سایر سازمان‌های مرتبط فعال کند.
او ادامه داد: برای حل ریشه‌ای مشکلات نما، “طرح جامع سیمای منظر شهری” توسط دانشگاه بوعلی سینا (به سرپرستی دکتر سجادزاده) در مراحل نهایی تدوین قرار دارد. این طرح شهر را به بیش از ۱۰ زون تقسیم کرده و برای هر زون، الگوهای معماری مشخصی تعریف می‌کند. اجرای این طرح دو فایده بزرگ دارد:
حذف بروکراسی: پیش‌بینی می‌شود بیش از ۸۰ درصد پرونده‌ها دیگر نیازی به بررسی سلیقه‌ای در کمیته سیما نداشته باشند.
ایجاد هماهنگی: به آشفتگی بصری شهر پایان داده و ساختاری هماهنگ ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: در این طرح، تکلیف “نماهای رومی” نیز مشخص شده است. ضمن تفکیک میان معماری کلاسیک ایرانی (که در بناهایی چون طاق بستان نیز از قوس بهره برده) و نماهای رومی وارداتی، تأکید شد که نماهای رومی بیگانه با هویت ایرانی-اسلامی تأیید نخواهند شد و بسیاری از ساختمان‌های متخلف در این زمینه، برای اخذ گواهی پایان کار با چالش جدی مواجه شده‌اند.
او بیان کرد: طرح ویژه بافت تاریخی که با کارفرمایی راه و شهرسازی و پس از بیش از ۴۰ جلسه کارشناسی تهیه شده، در کمیته فنی استان و کمیسیون ماده ۵ به تصویب رسیده و اکنون برای تأیید نهایی در شورای عالی معماری و شهرسازی است. شهرداری با تأکید بر اینکه هدف اصلی این طرح، رفع مشکلات شهروندان ساکن در بافت است، از میراث فرهنگی درخواست مساعدت برای تسریع تصویب آن را دارد.
او ادامه داد: اگرچه این طرح دارای محدودیت‌های ارتفاعی است، اما برای جبران آن، بسته‌های تشویقی جامعی شامل امکان ایجاد کاربری‌های تجاری، تسهیل در تأمین پارکینگ و حتی تخفیفات مالیاتی پیش‌بینی شده است. کلید موفقیت این طرح، فعال‌سازی و ابلاغ این مشوق‌ها توسط راه و شهرسازی است.
شهردار همدان مطرح کرد: یکی از بزرگترین دستاوردهای این دوره، تحول دیجیتال در معاونت شهرسازی بوده است. با وجود مقاومت‌های اولیه در بدنه کارشناسی، سیستم یکپارچه الکترونیکی با قاطعیت پیاده‌سازی شد. امروزه شهروندان می‌توانند به صورت آنلاین مراحل پرونده خود را رصد کنند و فرآیندهای فیزیکی و استعلامات کاغذی تا حد زیادی حذف شده‌اند. این اقدام علاوه بر افزایش سرعت، به طور چشمگیری بسترهای رانتی و فساد اداری را محدود کرده است. همچنین کارگروهی مشترک با استانداری و راه و شهرسازی برای الکترونیکی کردن فرآیندهای کمیسیون ماده ۵ تشکیل شده تا از اتلاف وقت شهروندان و شکل‌گیری روندهای غیرشفاف جلوگیری شود.
او افزود: شهرداری در نظر دارد با راه‌اندازی یگان پایش هوایی (پهپادی)، نظارت بر ساخت‌وسازهای غیرمجاز را متحول کند. این فناوری به ویژه برای رصد تخلفات در باغات و اراضی وسیع که نظارت زمینی بر آنها دشوار است (مانند ساخت استخر در میان انبوه درختان)، کارایی بی‌نظیری خواهد داشت. پهپادها با استفاده از مختصات دقیق UTM، مستقیماً به محل مورد نظر رفته و تصاویر مستند تهیه می‌کنند.
شهردار افزود: طرح تأسیس یک “رصدخانه شهری” به عنوان یک مرکز کنترل یکپارچه برای پایش مستمر و داده‌محور چالش‌های شهر در بودجه سال آتی پیشنهاد خواهد شد.
او ادامه داد: پروژه هوشمندسازی چراغ‌های راهنمایی در چهارراه‌ها با موفقیت اجرا شده است. طرح پارک حاشیه‌ای هوشمند نیز توسط یک شرکت دانش‌بنیان بومی آماده اجراست و تنها منتظر مصوبه نهایی برای عملیاتی شدن است.
حسینی گفت : شهرداری علاوه بر دبیرخانه “شهر دوستدار کودک”، دبیرخانه “شهر دوستدار سالمند” را نیز فعال کرده است. در این راستا، سیاست شهری به سمت ایجاد فضاهای سبز کوچک و پارک‌های جیبی در مقیاس محلات حرکت کرده است. این فضاها علاوه بر توزیع عادلانه سرانه فضای سبز، به ایجاد فضاهای مکث و تعامل اجتماعی برای سالمندان و سایر شهروندان کمک کرده و از سفرهای درون‌شهری غیرضروری می‌کاهند.
انتهای خبر/
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0